การรักษาต้องสงสัย การรักษาทุกอย่างมีความเสี่ยง โปรดพิจารณาข้อมูลให้ถี่ถ้วนก่อนตัดสินใจ
บางครั้งนักวิจัยก็เปรียบเทียบผู้ป่วยที่รับการรักษาในขณะนั้นกับผู้ป่วยในอดีตที่คล้ายคลึงกัน แต่ได้รับการรักษาโรคนี้ด้วยวิธีอื่น ซึ่งอาจให้หลักฐานที่เชื่อถือได้หากผลจากการรักษาเด่นชัด เช่น เมื่อวิธีการรักษาใหม่ช่วยให้ผู้ป่วยบางรายรอดชีวิตจากโรคซึ่งเมื่อก่อนหมดทางรอด ทว่าเมื่อผลของวิธีการรักษาแตกต่างกันไม่เด่นชัด แต่ยังสำคัญ การเปรียบเทียบกับ “กลุ่มควบคุมในอดีต” ก็อาจจะก่อปัญหา แม้นักวิจัยใช้การปรับค่าทางสถิติและการวิเคราะห์ เพื่อให้แน่ใจว่าสิ่งที่เปรียบเทียบคล้ายคลึงกัน การ วิเคราะห์เหล่านี้ก็ไม่อาจพิจารณาปัจจัยที่เกี่ยวข้องซึ่งไม่ได้บันทึกในผู้ป่วยแต่ละกลุ่ม ดังนั้น เราจึงไม่มีทางมั่นใจได้เต็มร้อยว่าสิ่งที่เปรียบเทียบนั้นคล้ายคลึงกัน
จะเห็นปัญหาเหล่านี้ชัดเจนด้วยการเปรียบเทียบผลจากการใช้วิธีรักษาเดียวกันในผู้ป่วยที่คล้ายคลึงกัน แต่คนละช่วงเวลา มีการวิเคราะห์กลุ่มตัวอย่างผู้ป่วยมะเร็งปอดระยะสุดท้าย 19 ราย โดยเปรียบเทียบอัตราการเสียชีวิตต่อปีกับผู้ป่วยที่คล้ายคลึงกันและได้รับวิธีการรักษาเดียวกัน แต่คนละช่วงเวลา แม้จะคาดว่าอัตราการเสียชีวิตคงแตกต่างกันเล็กน้อย แต่กลับพบว่าแตกต่างมาก อัตราการเสียชีวิตมีตั้งแต่ลดลงร้อยละ 24 ไปจนถึง เพิ่มขึ้นร้อยละ 46 [4] เห็นได้ชัดว่าความแตกต่างนี้ไม่ได้เกิดจากวิธีการรักษาซึ่งคงเดิม และไม่ได้เป็นเพราะผู้ป่วยแตกต่างกันจนตรวจวัดได้ เพราะผู้ป่วยคล้ายคลึงกัน อัตราการเสียชีวิตที่ต่างกันน่าจะสะท้อนว่ายังมีความแตกต่างที่ไม่ได้ตรวจวัดในบรรดาผู้ป่วย หรือไม่ได้บันทึกการเปลี่ยนแปลงอื่นเมื่อเวลาผ่านไป (เช่น การดูแล หรือการควบคุมการติดเชื้อดีขึ้น เป็นต้น) จึงไม่อาจนำมาพิจารณาเมื่อทำการเปรียบเทียบ
ถัดไป: การเปรียบเทียบกลุ่มผู้ป่วยที่คล้ายคลึงกัน ซึ่งได้รับวิธีการรักษาต่างกันในช่วงเวลาเดียวกัน
GET-IT provides plain language definitions of health research terms